تغییرات ترکیبات فنلی، آنتوسیانین و آنزیم های آنتی‌اکسیدان در مراحل مختلف رشد ریحان (Ocimum basilicum L.) تحت تأثیر تنظیم‌کننده‌های رشد

مقدمه: ریحان (L. Ocimum basilicum) گیاهی از خانواده نعناعیان است که دارای اسانس و ترکیبات فنلی با خواص ضد‌باکتریایی و آنتی‌اکسیدانی بوده و سرشار از ترکیبات فنیل پروپانوئیدی نیز می‌باشد. تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی امکان افزایش تولید برخی از متابولیت‌های ثانویه را دارند. هدف: ارزیابی تغییرات محتوی فنل کل، فلاونوئید، آنتوسیانین و سیستم آنتی‌اکسیدان در مراحل مختلف رشد ریحان تحت تأثیر تنظیم‌کننده‌های رشد بود. روش بررسی: این تحقیق در پژوهشکده زیست فناوری دانشگاه زابل به صورت آزمایش فاکتوریل با طرح پایه کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. تیمار‌های آزمایش شامل: تنظیم‌کننده‌های رشد (اسید جیبرلیک، جاسمونیک و سالیسیلیک در غلظت 1/0 میلی‌مولار در لیتر و تیمار شاهد شامل آب دیونیزه) و مراحل رشد گیاهی (گیاهچه‌ای، پیش‌گلدهی و گلدهی) بودند. نتایج: نتایج نشان از اثرات مثبت و معنی‌دار تنظیم‌کننده‌های رشد و مراحل رشد بر محتوی فنل کل، فلاونوئید، آنتوسیانین و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان داشت. به طوری که بیشترین مقادیر برای محتوی فنل کل و فلاونوئید در غلظت 1/0 میلی‌مولار اسید جاسمونیک و جیبرلیک نسبت به نمونه شاهد و در مرحله گلدهی حاصل شد. محتوی آنتوسیانین و فعالیت آنزیم‌های آسکوربات پراکسیداز، کاتالاز و گایاکول پراکسیداز به طور قابل توجه‌ا‌ی در تیمار اسید سالیسیلیک و اسید جیبرلیک نسبت به شاهد در مرحله گلدهی افزایش معنی‌داری نشان داد (05/0≥P). نتیجه‌گیری: افزایش محتوی فنلی، فلاونوئیدی، آنتوسیانین و آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان نتیجه اعمال تنش اکسیداتیو حاصل از جذب این تنظیم‌کننده‌های رشد، فعال شدن سیستم آنتی‌اکسیدان و نقش کلیدی آنزیم PAL در بیوسنتز ترکیبات فنلی در گیاه ریحان است.